- تولید و صادرات انواع پیچ و مهره شش گوش
- تولید و صادرات انواع استاد بولت و مهره
- تولید و صاردات انواع پیچ آلن آهن و خشکه
021 55420713 | sales [at] ajaxbolt.com | 0912 1933785
مهره سر بسته که در زبان انگلیسی به Cap Nut شناخته می شود نوعی از مهره در اتصال پیچ با تنش های کششی پایین است. همانطور که از نام انگلیسی مهره سربسته مشخص است مهره کلاهی این نوع مهره نقش یک کلاه را برای پیچ ایفا می کند. در واقع از مهره سر بسته برای ایجاد یک پوشش بر روی بخشی از پیچ که در اتصال بر روی سطح بیرون زده است استفاده می شود. بکارگیری مهره سر بسته اغلب با دو هدف یکی به منظور بهبود ظاهر اتصال با پوشش دادن جان دنده شده پیچ و دیگری به منظور جلوگیری از ایجاد جراحات و خراش سطوح و حتی پوست و بدن صورت می پذیرد. صنایع پیچ و مهره آژاکس وارد کننده سایز های مختلف مهره سر بسته در گرید های مختلف در ایران می باشد.
پروسه تولید مهره سر بسته پیچیده تر از مهره های شش گوش ساده که طبق استاندارد DIN934 تولید شده اند می باشد. از این رو در اغلب موارد نمونه های مهره سر بسته موجود در بازار از نوع وارداتی و تولید کشور چین می باشند. روش های تولید مختلفی برای مهره سر بسته بکار گرفته می شود که برخی از آنها بصورت فورج گرم و بصورت پرس شده و برخی بصورت فورج سرد می باشد. از روش هایی مانند تراشکاری برای ایجاد بخش گنبدی مهره سر بسته تنها در سایز های بزرگ تر نیز می توان استفاده نمود. جالب است بدانید که برخی از تولید کنندگان مهره سر بسته در واقع بخش گنبدی را بصورت مجزا تولید کرده و بصورت جوشی و یا حتی با بکارگیری یک ورق بصورت پرس بر روی سطح مهره قرار می دهند.
شباهت ها و تفاوت هایی بین مهره سر بسته با مهره شش گوش ساده استاندارد DIN934، مهره کاسه نمدی استاندارد DIN985 و مهره های سازه استاندارد DIN6915 وجود دارد. هر چند تمامی این مهره ها بصورت شش گوش با قابلیت اتصال بر روی پیچ های شش گوش، پیچ های متری و پیچ های آلن تولید شده اند اما بر خلاف موارد دیگر مهره سر بسته یک مهره با تنش کششی پایین تر بوده و اغلب تحت تنش های سبک تر در بارگذاری های صنعتی سبک تر قرار می گیرد. علاوه بر این از آنجایی که ته مهره سر بسته بلوکه می باشد می بایست در انتخاب علاوه بر سایز پیچ به ارتفاع بخشی از پیچ که از سطح بیرون زده است نیز دقت شود. بر خلاف پیچ های شش گوش ساده که تنها با یک سایز که قطر پیچ اتصالی است شناخته می شوند مهره سر بسته با دو عدد که اولی معادل قطر پیچ در اتصال و دومی ارتفاع نفوذ پیچ در مهره سر بسته است شناخته می شود.
مهره های سر بسته در دستگاه استاندارد DIN آلمان با دو استاندارد مختلف تولید می شوند. مهره سر بسته نوع ساده با استاندارد DIN986 و مهره سر بسته لبه دار با استاندارد DIN1578 تولید می شود. تفاوت چندانی در کاربری این دو استاندارد وجود ندارد و شاید استاندارد DIN1578 با داشتن یک لبه در پای گنبد مهره دارای ضرافت بیشتری بوده و البته اغلب در ارتفاع نفوذ پایین تری نیز تولید می شود. مهره سر بسته استاندارد DIN986 برای نفوذ پیچ در ارتفاع بالاتر تولید شده و از این رو دارای کاربری گسترده تری در صنایع می باشد. در زیر جدول استاندارد ابعادی DIN986 در تولید مهره سر بسته بدون لبه و ساده آورده شده است.
| سایز مهره سر بسته | M4 | M5 | M6 | M8 | M10 | M12 | M14 | M16 | M20 | ||||
| - | - | - | M8x1 | M10x1 | M12x1,5 | M14x1,5 | M16x1,5 | M20x2 | |||||
| - | - | - | - | M10x1,25 | M12x1,25 | - | - | M20x1,5 | |||||
| P | 0,7 | 0,8 | 1 | 1,25 | 1,5 | 1,75 | 2 | 2 | 2,5 | ||||
| da | حداقل | 4 | 5 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 20 | |||
| حداکثر | 4,6 | 5,75 | 6,75 | 8,75 | 10,8 | 13 | 15,1 | 17,3 | 21,6 | ||||
| dw | حداقل | 5,9 | 6,9 | 8,9 | 11,6 | 15,6 | 17,4 | 20,5 | 22,5 | 27,7 | |||
| e | حداقل | 7,66 | 8,79 | 11,05 | 14,38 | 18,9 | 21,1 | 24,49 | 26,75 | 32,95 | |||
| h1 | اسمی | 5,6 | 6 | 7,5 | 8,9 | 10,5 | 13,5 | 15,5 | 16,5 | 21 | |||
| حداکثر | 5,85 | 6,25 | 7,85 | 9,25 | 10,9 | 13,9 | 15,9 | 16,9 | 21,5 | ||||
| حداقل | 5,35 | 5,75 | 7,15 | 8,55 | 10,1 | 13,1 | 15,1 | 16,1 | 20,5 | ||||
| h2 | اسمی | 9,6 | 10,5 | 12 | 14 | 18,1 | 22,5 | 26,4 | 27,5 | 35 | |||
| حداکثر | 9,9 | 10,85 | 12,35 | 14,35 | 18,5 | 22,9 | 26,8 | 27,9 | 35,5 | ||||
| حداقل | 9,3 | 10,15 | 11,65 | 13,65 | 17,7 | 22,1 | 26 | 27,1 | 34,5 | ||||
| m | حداقل | 2,9 | 4,4 | 4,9 | 6,44 | 8,04 | 10,37 | 12,1 | 14,1 | 16,9 | |||
| m´ | حداقل | 2,32 | 3,52 | 3,92 | 5,15 | 6,43 | 8,3 | 9,68 | 11,28 | 13,52 | |||
| r | اسمی | 2,5 | 3 | 3,5 | 4,6 | 5,8 | 6,8 | 7,8 | 8,6 | 10,8 | |||
| حداکثر | 2,7 | 3,5 | 4 | 5,1 | 6,3 | 7,8 | 8,8 | 9,8 | 11,8 | ||||
| حداقل | 2,3 | 2,5 | 3 | 4,1 | 5,3 | 5,8 | 6,8 | 7,8 | 9,8 | ||||
| s | اسمی = حداکثر | 7 | 8 | 10 | 13 | 16 | 17 | 18 | 19 | 21 | 22 | 24 | 30 |
| حداقل | 6,78 | 7,78 | 9,78 | 12,73 | 15,73 | 16,73 | 17,73 | 18,67 | 20,67 | 21,67 | 23,67 | 29,16 | |
| Width acoss flats s | 7 | 8 | 10 | 13 | 16 | 17 | 18 | 19 | 21 | 22 | 24 | 30 | |
| Weight 7,85Kg/dm3 kg/1000pcs | 1,4 | 1,55 | 3,3 | 5,3 | 10,1 | 10,7 | 18,3 | 19 | 26,1 | 26,8 | 37,1 | 111 | |
مشخصات ابعادی و پارامتر های بکار گرفته شده در تولید مهره سر بسته در کل نسبت به مهره های شش گوش ساده و مهره کاسه نمدی گسترده تر می باشند. در این جدول سایز بیرونی قسمت شش گوش که معادل سایز آچار در اتصال مهره سر بسته است با s و قطر اسمی مهره سر بسته با d نمایش داده شده است. ارتفاع قسمت شش گوش مهره سر بسته با m ارتفاع کلی مهره با h2 نمایش داده شده است.
مهره های سر بسته به سبب تنش های کششی پایینی که به آنها وارد می شود اغلب در گرید های آهنی و بصورت گالوانیزه مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع گرید های آهنی مهره سر بسته هم پاسخگوی نیاز های کششی وارده بوده و هم در قیاس با گرید های فولادی و استیل ارزان تر هستند. با این وجود در ادامه به معرفی گرید های مختلف مهره سربسته موجود در بازار و قابل عرضه توسط صنایع پیچ و مهره آژاکس می پردازیم.
مهره سر بسته طبق استاندارد DIN1578 در سایز های M3 الی M24 در واحد میلیمتر تولید می شود. همانگونه که در بالا نیز گفته شد این مهره ها در بالای قسمت شش گوش و در قسمت اتصال گنبد و بدنه شش ضلعی دارای یک لبه می باشند. پروسه تولید این دسته از مهره های سر بسته طولانی تر از نمونه های استاندارد DIN986 می باشد و در سایز برابر گران قیمت تر هستند. در اغلب موارد مهره سر بسته استاندارد DIN1578 در گرید های استنلس استیل نگیر 316 و گاهی در گرید استیل بگیر 304 تولید می شود. با توجه به قیمت بالاتر و کاربری یکسان این سری از مهره ها به ندرت انتخاب اول کاربران برای پوشش دادن سطح بیرون زده جان پیچ می باشند. در زیر جدول ابعادی مهره سر بسته تولید شده طبق استاندارد DIN1578 آورده شده است.
| d1 | h | s | e |
|---|---|---|---|
| M3 | 6 | 5.5 | 6.08 |
| M4 | 8 | 7 | 7.66 |
| M5 | 10 | 8 | 8.79 |
| M6 | 12 | 10 | 11.05 |
| M8 | 15 | 13 | 14.38 |
| M10 | 18 | 17 | 18.9 |
| M12 | 22 | 19 | 21.1 |
| M14 | 25 | 22 | 24.49 |
| M16 | 28 | 24 | 26.75 |
| M18 | 32 | 27 | 30.14 |
| M20 | 34 | 30 | 33.53 |
| M22 | 39 | 32 | 35.72 |
| M24 | 42 | 36 | 39.98 |
در این جدول d1 قطر پیچ، h ارتفاع کلی مهره سر بسته و t عمق نفوذ پیچ می باشد. سایز آچار بکس در اتصال این مهره با s و حرف e بیانگر عرض شش ضلعی در قسمت زاویه دار مهره سر بسته می باشد.
مهره های سر بسته در گرید های آهنی به سبب داشتن درصد بالایی از عنصر آهن در ترکیبات آلیاژی خود میل بالایی برای ترکیب با اکسیژن ، اکسید شدن یا زنگ زدگی دارند. از این رو در صورتیکه در تماس با رطوبت یا آب قرار می گیرند اکسیژن آب را جذب کرده و به Fe2O3 یا اکسیدن آهن تبدیل می شوند که به رنگ نارنجی بر روی سطح مهره سر بسته دیده می شود. اکسید شدن بصورت مشترک برای گرید های آهنی و فولادی خشکه از مهره سربسته اتفاق می افتد حال آنکه گرید های استنلس استیل از این اتصالات با داشتن فلزات کروم نیکل در ترکیبات آلیاژی مقاومت به مراتب بالاتری در برابر زنگ زدگی دارند.
مقاوم سازی مهره سر بسته آهنی و فولادی با بکارگیری یک لایه نازک از فلز روی Zn بر روی سطح آن صورت می پذیرد. عنصر فلزی زینک یا روی با داشتن یک لایه ظرفیت در فاصله بیشتری از هسته اتم میل بیشتری برای از دست دادن الکترون نسبت به آهن داشته و از این رو در تماس با اکسیژن زودتر از آهن الکترون از دست داده و این امر از زنگ زدگی مهره سر یسته در لایه های زیرین جلوگیری به عمل می آید. فرایند آبکاری با زینک را آبکاری گالوانیزه می نامند که به دو روش آبکاری گالوانیزه سرد و گالوانیزه گرم مهره سر بسته شناخته می شود. فرایند آبکاری گالوانیزه سرد در حمام هایی از زینک در دمای تقریبی 240 درجه صورت گرفته و یک لایه مقاوم نازک بر روی سطح مهره سر بسته قرار می دهد. این در حالی است که آبکاری گالوانیزه گرم مهره سر بسته یک لایه مقاوم با ضخامت بالا بر روی سطح مهره قرار می دهد که حتی با ایجاد خراش های سطحی نیز در آستانه زنگ زدگی قرار نمی گیرد.
