سختی Hardness در معنای مهندسی به معنای مقاومت در برابر نفوذ است. سختی سنجی به روش راکول یکی از روش های عمومی برای سنجش سختی فلزات و پلیمر ها می باشد که نام آن از استنلی پ راکول مخترع این تست گرفته و توسط جامعه مهندسین آمریکا ASTM به عنوان روشی برای تولید کنندگان برای حفظ کیفیت مواد تبیین شده است. هر چند میزان سختی متریال تشکیل دهنده پیچ و مهره ها محاسبه مستقیمی از مشخصه های عملکردی پیچ و مهره در برابر تنش کششی، برشی، خمشی و میزان بار گواه نمی دهد اما تمام این کمیت ها به نوعی با سختی متریال بکار رفته در پیچ و مهره ارتباط دارند.
تست سختی بطور کلی کاربرد بسیار وسیعی در بررسی عملکرد قطعات صنعتی من جمله پیچ و مهره ها دارد چرا که نسبت به تست های تعیین کننده مشخصات مکانیکی دیگر راحت تر بوده و هزینه کمتری دارد. علاوه بر این جدول تبدیل سختی راکول به تنسایل برای برخی متریال ها مثل فولاد و آلومینیوم موجود می باشد.
سختی سنجی به روش راکول در اصل تست فرورفتگی می باشد که به دو روش الماس مخروطی با زاویه 120 درجه و توپ فلزی با قطر 2/1 تا 16/1 بسته به نوع تست بر روی سطح فلز یا پلیمر انجام می گیرد.فرو رونده الماس مخروطی و یا توپ فلزی با یک بار مبنای اندک Minnor load بر روی سطح قطعه کار قرار میگیرد و سپس یک بار بزرگ Major Load به مدت زمان مشخص بر روی آن افزوده میشود. سپس میزان این بار به تدریج کاهش پیدا می کند تا دوباره به میزان بار اندک کبنا بازگردد. میزان فرورفتگی فرورونده در داخل سطح قطعه کار که تفاوت میزان فرورفتگی در زمان بار اندک و میزان فرورفتگی نهایی می باشد توسط یک دستگاه دیجیتال یا آنالوگ اندازه گیری میشود و بر این مبنا درجه سختی راکول متریال تعیین می گردد. بار مبنا و بار بزرگ می توانند توسط وزنه و یا فنر اعمال شوند.
روش های مختلف تست سختی راکول مخروط الماسی، توپ فلزی و میزان متفاوت بار اعمالی در نهایت جداولی از نتایج تست سختی سنجی راکول را بدست میدهد.
این روش میزان سختی در برابر نفوذ گوشت متریال را نشان می دهد .در این تست حروف A, B, C, F نشان دهنده تست سختی سنجی به روش راکول برای فلزات به روش رگولار یا معمولی و حروف R, M نتیجه همین آزمایش برای پلیمر ها می باشد.
در این روش میزان فرورفتگی سطحی متریال بیشتر هدف می باشد و معمولا برای تست متریال بکار رفته در قطعات با ضخامت کم استفاده می شود. همینطور حروف N,T بیانگر نتیجه تست سختی سنجی راکول برای فلزات به روش تست سطحی و حروف W, X, Y بیانگر سختی سطوح غیر فلزی و آبکاری های نرم می باشند. مشاهده جدول تبدیل سختی راکول، برنیل و ویکرز
هر یک از حروف بکار رفته در جدول راکول مشخص کننده نوع تست و بار مبنا و بار بزرگ آن است. نتایج تست راکول با یک حرف به همراه یک عدد مشخص می شود که همراه با حروف HR بکار می روند. به عنوان مثال میزان سختی 80 بدست آمده مطابق تست A از جدول بصورت 80HRA بیان می شود.
در جدول زیر درجه های مختلف تست سختی سنجی راکول نشان داده شده است.شایان ذکر است، برای سختی سنجی متریال بکار رفته در پیچ و مهره ها درجه C تست راکول بیشترین کارایی را دارد.
درجه های مختلف تست سختی راکول به روش معمولی | ||
---|---|---|
بار - کیلوگرم kg | نفوذ گر | نماد درجه |
60 | الماس مخروطی | A |
100 | توپ فلزی قطر 1/16 in | B |
150 | الماس مخروطی | C |
100 | الماس مخروطی | D |
100 | توپ فلزی قطر 1/8 in | E |
60 | توپ فلزی قطر 1/16 in | F |
150 | توپ فلزی قطر 1/16 in | G |
60 | توپ فلزی قطر 1/8 in | H |
150 | توپ فلزی قطر 1/8 in | K |
60 | توپ فلزی قطر 1/4 in | L |
100 | توپ فلزی قطر 1/4 in | M |
150 | توپ فلزی قطر 1/4 in | P |
60 | توپ فلزی قطر 1/2 in | R |
100 | توپ فلزی قطر 1/2 in | S |
150 | توپ فلزی قطر 1/2 in | V |
درجه های مختلف تست سختی سطحی راکول | ||
---|---|---|
بار - کیلوگرم kg | نفوذ گر | نماد درجه |
15 , 30 , 45 | الماس مخروطی | 15N , 30N, 45N |
15 , 30 , 45 | توپ فلزی قطر 1/16 in | 15T , 30T, 4T |
15 , 30 , 45 | توپ فلزی قطر 1/8 in | 15W , 30W, 45W |
15 , 30 , 45 | توپ فلزی قطر 1/4 in | 15X , 30X, 45X |
15 , 30 , 45 | توپ فلزی قطر 1/2 in | 15Y , 30Y, 45Y |